Hai case dous anos que comezou a producir e crear a súa propia música, pero o piano lévao tocando media vida. Álex Pazos é silee, artista emerxente con composicións que, aínda encaixan no quebracabezas sonoro do hip hop, trap, hyper pop ou synthwave, el mesmo destaca o sentimentalismo que as caracteriza. Con beats enérxicos e letras cargadas de emocións, silee foi construíndo un repertorio de singles e EPs que acadou o seu punto álxido a principios do mes pasado coa publicación de Mamaia (2024), o seu primeiro longo.

 

Foto © Carla Martínez

 

«Eu comecei a facer música porque o meu soño era facer as cancións dos vídeos e, ao final, terminei por facer [...] os vídeos das cancións» dicías nun dos teus videoblogs. Como xorde, pois, silee?

silee: «Pois a verdade que foi todo bastante lentamente, porque levo obsesionado coa música desde pequeno, pero a miña barreira para empezar a facela sempre foi que, por sorte ou por desgracia, non comecei a escoitar apenas música en español ou galego ata hai catro ou cinco anos. Por algún motivo sempre fixeime no que pasaba en Estados Unidos e soamente escoitaba música en inglés, e claro, non ía facer música eu en inglés; non lle vía sentido ningún, xa hai demasiada xente que fai música en inglés, e daquela, non ía a facer música en español porque non era o que eu consumía».

 

Por que escoller «silee» como nome artístico? Que significado agocha?

silee: «A historia é bastante curiosa. Todo se remonta a 3º ESO, cando eu compartía pupitre co meu amigo Riki e riamos daquela un montón con La que se avecina; hai un capítulo no que Amador Rivas quere atopar un cromo dun xogador de fútbol e, cada vez que estaba repetido, dicía “sile”. Por algún motivo comezou a chamarme así, o que fixo que, desde ben pequenos, gran parte dos meus amigos me chamaran así.

Cando tiven que decidir o nome na primeira canción decidín que me ía chamar así, porque ademais é un nome sinxelo de aprender e escribir e, na miña opinión, bonito. De feito, “sile” penso que significa “suave” en finlandés».

 

 

Foto © Nicolás Quiñoy

 

Tocas o piano desde ben neno, foi este o teu instrumento de preferencia? Cal foi, e como lembras, o teu primeiro contacto coa música?

silee: «O piano sempre foi e será o responsable de que hoxe en día poida entender a música desde un punto de vista creativo. Comecei a tocar o piano con 6 anos nunhas clases no meu pobo e, con 11, comecei co meu primo, Rodrigo Portela, que é pianista profesional. Grazas a el evolucionei moito musicalmente».

 

O teu estilo baila entre o hip hop, o trap, o hyper pop, o synthwave... pero, esquecéndonos de estilos ou etiquetas, como describirías ti a túa música?

silee: «Adoro o feito de esquecernos do estilo, porque considero que é imposible encaixar a miña música (como gran parte da música moderna, de xente nova sobre todo) nun estilo concreto.

Eu penso que a miña música ten dúas variantes. Hai unha parte sentimental, sentida, na que escoitar a base e a letra é o principal, e logo está a parte de “menos pensar”; temas con bases máis duras que están feitos para que escoites no coche ou nun momento de motivación, que se sinta a enerxía do tema cunha letra que non deixa de expresar sentimentos».

 

 

Musicalmente, a quen sinalarías como as túas principais influencias á hora de compoñer? A quen consideras como referentes?

silee: «Hai moita xente á que admiro, principalmente Kanye West (como artista e músico) é a miña maior influencia creativa. Teño pinceladas de Tyler, the Creator, Yung Lean, que son artistas que tamén tiveron a súa repercusión na miña cabeza».

 

Foto © Nicolás Quiñoy

 

Ademais da música, a túa outra paixón é a cinematografía, eido ao que te dedicas profesionalmente. De que xeito dirías que conflúen ambas disciplinas en silee?

silee: «Ao final o mundo creativo xúntase en moitas ocasións e, neste caso, van bastante da man na miña opinión. A miña paixón xunto coa música sempre foi a cámara. De pequeno, o feito de ter recordos gardados para sempre apaixonábame; lembro mirar algunha vez a algún operador de cámara e pensar en dedicarme a iso de maior.

Xa entrando no mundo de Internet, con 13 anos máis ou menos, descubrín a creadores como Casey Neistat, que facía arte de contar unha historia, o que me volveu tolo».

 

 

 

Uns meses despois de publicar o teu primeiro sinxelo, un tema de rap melódico titulado “Elefantes”, lanzas abismo (2023), un single de dúas caras onde a cara A recolle un fragmento de audio da película Captain Fantastic (Matt Ross, 2016), á que engades un colchón de son. Por que este escoller este audio, e película, en concreto para traballar sobre el?

silee: «Gústame a pregunta. Captain Fantastic é unha película que me axudou a evolucionar nunha época na que comecei a entender o mundo cada vez máis; a entender como funciona o planeta, entender por que hai pouca xente moi rica e moitísima xente pobre, por que vivimos nun sistema capitalista tan atroz e tan inxusto. E, aínda que polo de agora non me posiciono politicamente —si que me posiciono en moitas cancións, pero tampouco quero facelo demasiado por agora— si que me gusta deixar un pouco claro a miña forma de pensar, e penso que o fragmento é unha pequena pincelada diso».

 

 

Foto © Nicolás Quiñoy

 

Tamén escoitamos samples noutras cancións, por exemplo un bolero distorcido (Javier Solís? Los Panchos?) introduce “Luces y Cruces”. Como aparece esa necesidade de incluír samples nas túas composicións? Que dirías que achegan á túa música?

silee: «Este tema ten un sample de Guillermo Portabales, un compositor cubano.

O sample ten unha orixe moi curiosa, xa que estaba a pasear polo campo cando escoitei a un señoriño sachando patacas coa radio de fondo (tería algún disco posto, era unha radio moi bonita antiga) e estaba soando Portabales. Gustoume tanto que decidín investigar sobre este compositor e descubrín o tema que posteriormente sampleei».

 

 

 

 

BUHO (2023) foi o teu primeiro EP; unha selección de catro cancións entre as que está “Bolboreta”, a única canción (polo de agora!), escrita e interpretada en galego. Por que este xiro no idioma? Poderemos volver escoitarche cantar en galego de novo?

silee: «Non sei por que se me deu por facer este tema en galego, pero obviamente é algo que nalgún momento quixen facer e volverei facer. Teño varias cancións máis en galego, pero unicamente dúas están publicadas; a segunda publicada é “Sacrifico cosas por esto” que non é todo en galego pero unha parte si.

Teño unha idea de EP unicamente en galego, non sei cando o levarei a cabo, pero fareino sen dúbida».

 

 

 

 

En “La Marea”, un tema de rap máis clásico, contaches cunha colaboración moi especial, a túa irmá Raquel, aka Reich. Como foi compartir esta experiencia con ela?

silee: «Foi incrible, a miña irmá ten unha voz e talento natural únicos; desfrutei moitísimo de vela soar na miña canción e no proceso creativo conxunto. Temos algún tema máis que sairá nalgún momento, pero tempo ao tempo.

Se ela dedicase a metade de tempo que eu a isto chegaría onde ela quixera».

 

 

 

 

A principios de novembro publicabas Mamaia (2024), un novo álbum... e primeiro longo! Logo de estar varios meses lanzando temas, como xorde a idea de facer un disco?

silee: «A idea do álbum tíñaa desde había meses, pero por temas lóxicos, Safree, miña manager, recomendoume non sacar discos de momento, xa que o ideal para un artista emerxente é ir sacando singles. Pero despois de moito falar, chegamos á conclusión de que, realmente, por que non? Teño moita música que sacar e ilusionábame moito o concepto de Mamaia e facer o álbum».

 

Mamaia é unha zona turística localizada na provincia de Constanza, na costa de Rumanía. Como chega o nome dun resort rumano a ser título dun disco feito en Galicia... ou temos que atopar a orixe de Mamaia noutro lado?

silee: «Por suposto, Mamaia era a miña bisavoa, unha señora que coidou de gran parte do meu barrio cando varios nenos perderon aos seus pais. Era “matrona”, xa que axudou nun montón de nacementos na miña zona, e era unha moi boa persoa.

Cando a miña avoa me contaba todo isto, eu pensaba que, se poñía Mamaia ao disco, quedaría como referencia en honra a toda a miña familia. Tamén forma parte do concepto do disco, xa que Mamaia conta a miña historia, cousas boas e malas, para que o resto do público se poida sentir identificado».

 

Foto © Say Céspedes

 

Mamaia naceu, e medrou, na túa habitación, onde ti te encargaches absolutamente de todo (composición, produción, mestura, etc.) ao máis puro estilo Do It Yourself (DIY). Como foi o seu proceso creativo?

silee: «O proceso creativo foi divertido e desesperante, unha gran montaña rusa de emocións (que é o máis bonito).

Por unha banda, estás a crear o teu propio disco; eu ía ao meu ritmo, xa que a data que puxen para a entrega me daba flexibilidade para compaxinalo coa miña vida e co meu traballo, pero pola outra, son tantas, tantas as horas e tanta emoción a que se deixa aí que, ao ser un artista pequeno en canto a números, pregúntome moitas veces “merecerá a pena tanto para isto?”».

 

Seguindo co DIY durante o teu proceso de creación, canto de complicado é traballar en solitario sen ter unha segunda opinión?

silee: «Penso que ten a súa parte bonita, xa que a min o feito de “non depender de ninguén” me dá moito gusto; teño o meu equipo na casa, é simplemente levantarme de cama e poder crear.

Canto á segunda opinión, teño xente ao meu arredor, como amigos, parella e equipo, que están aí para valorar o traballo cando o necesito —o cal agradezo coa miña vida— pero por outra banda, boto de menos a opinión profesional nalgúns momentos. Pero iso vaise disolvendo aos poucos, xa que estou a coñecer moita xente dentro deste mundo aberta a darme opinións e axudarme co que faga falta».

 

Escoitamos o eco do “Mangüeiro” de BAIUCA e Aliboria en “Mamaia”, por que incluír esta peza de música tradicional neste tema en concreto?

silee: «Escoitei esta canción un día na miña casa e pareceume tan bonita que quixen probar a samplear, diría que foi a primeira vez que probei; e logo, metendo máis sons, baterías etc., saíu o tema, que é dos máis persoais que teño».

 

 

Se en “Mamaia” lembrabas ao teu avó, en “Autorretrato” cántaslle á túa nai. Entre estas dúas cancións máis familiares e a colaboración coa túa irmá da que falabamos máis arriba, semella que a túa familia ten un papel moi importante na túa música, non?

silee: «A miña familia o é todo practicamente, son os que me deron liberdade para poder escoller o meu camiño. Así como outros pais córtanlle as ás aos fillos cando queren tirar pola arte, os meus pais sempre me apoiaron en todo e foron eles os que me empurraron a iso.

Foi miña nai a que se deu conta de que tiña un bo oído e quen me apuntou a clases de piano».

 

 

Alén da familia, hai algún concepto común que una a ducia de temas do disco? En que, ou quen, están inspirados?

silee: «Como contei antes, o disco fala da miña vida desde un punto de vista persoal, contado de xeito que quen o escoite poida sentirse identificado, xa que a xente nova pasamos por momentos bos, pero tamén por momentos malísimos, de inseguridades, medos... E literalmente Mamaia fala diso; así como hai momentos de subida, desfrute, momentos de amor, tamén hai momentos de desamor.

Podería dar moitos máis detalles disto, porque considero que é un universo, pero prefiro que cada persoa lle dea o significado que considere».

 

Foto © Say Céspedes

 

Outro dos temas do longo é “Mariposas”, un insecto que simboliza a transformación constante e que tamén aparece como título doutro dous teus temas anteriores (“Bolboreta”). Teñen algo que ver coa reflexión túa, que escoitamos aquí, de «nesta vida hai que ir evolucionando»? Como dirías ti que evolucionou silee desde que comezou?

silee: «O tema ten dúas caras. Por unha banda fala do persoal, de sufrir por non facer o que sempre queres, por ir acumulando cousas por culpa de situacións e, pola outra, a segunda metade vai dedicada á miña parella; frases como “que nadie te corte las alas” queren dicir que nunca debe depender de ninguén para facer algo, e que se ten que voar ten que facelo, por ela, por ninguén máis, que eu vou estar aí para apoiala en todo o que faga falta sempre».

 

 

Emilio Valentino e Sykor son as dúas colaboracións que escoitamos no álbum, en “Tormenta” e “Sinfa” respectivamente. Como chegaches ata eles e como xurdiron os featurings?

silee: «Emilio Valentino é un rapaz que coñecín por TikTok, xa que me apareceu música súa, e foi o mellor que escoitara hai tempo, converténdose nun dos meus artistas emerxentes favoritos. Cando comecei coa base de “Tormenta”, pensei que podería encaixar, gustoulle e achegou parte da produción deste tema na segunda metade.

Sykor é un artista que seguía desde había moitísimo, e era colega tamén, ao que admiraba por ser un referente en Galicia no hyper pop e facíame demasiada ilusión ter un tema con el. Falamos, conectamos moi ben para traballar e saíu “sinfa”».

 

 

A fotografía da portada es ti de neno, a túa versión infantil que xa viamos noutros sinxelos anteriores, mesmo acompañado da túa irmá. Por que escoller o Álex neno para presentar a túa música?

silee: «Porque como dixen antes, o disco fala de gran parte da miña vida e, por tanto, parte da infancia nalgunhas liñas. Á parte, esa foto parecíame demasiado boa; é unha portada de disco brutal para min».

 

Nun dos teus videoblogs máis recentes dicías que «a arte se crea para poder ensinala, se non chega a outros ollos, non chega a ningún lado». Concibes a arte como comunicación, non hai arte se non hai espectadores?

silee: «Si que hai arte sen espectadores, só fan falta uns ollos para poder apreciar algo artístico e poden ser os teus propios. Eu debuxo moito tamén, é outro hobby desde pequeno, e a inmensa maioría dos meus debuxos non os ve ninguén, pero penso que a arte debe expandirse, porque os artistas, se algo podemos achegar, é que o mundo sexa máis bonito».

 

Foto © Carla Martínez

 

Como tes pensado levar Mamaia aos directos? Como son os concertos de silee?

silee: «Penso que o directo é un dos meus fortes, só levo cinco, pero sempre sentín unha tremenda enerxía nos que fixen; creo que é moi boa música para facer un directo bo, moi enérxico. Ademais, unha das miñas dúbidas antes de facer un era se me ía gustar, xa que son unha persoa bastante tímida, pero no escenario médrome e me encanta.

Ademais contei cos meus amigos de sempre para os directos, que son o mellor público para o concerto de calquera persoa, son parte de que o directo sexa bo. Mamaia en directo xa soou e foi o mellor concerto que fixen, estou desexando dar o seguinte».

 

 

Es o derradeiro Artista da Semana que pasa pola nosa cabeceira este 2024, así que, como os vellos costumes non morren facilmente (ou fano berrando), que lle pides a 2025?

silee: «O primeiro, moitísimas gracias pola oportunidade e por contar comigo para isto, é unha honra e as preguntas foron incribles. A 2025 pídolle medrar como artista, seguir sendo medianamente feliz e intentar conseguir o dobre ou o triplo (como minimísimo) do que acadei este ano».

 

Na actualidade, que artista ou grupo galego nos recomendarías? Algún favorito que deberiamos coñecer?

silee: «Alijoss e Lacón sen Jrelos, son colegas e son uns artistazos dos pés á cabeza».

 

Se abrísemos a túa conta persoal de Spotify, que escoitariamos? 100% Sinceridade, 0% Vergoña

silee: «Estes días estou a escoitar o último álbum de Tyler, Chromakopia (Columbia Records, 2024), e moito Latin Mafia. Tamén escoito moito a Flawed Mangoes, Itachi, etc.».