Recoñecido polo o seu enfoque innovador da música electrónica e sons experimentais, Pablo del Valle conta no seu currículo cunha extensa formación académica. Os coñecementos do vilalbés, combinados co seu particular xeito de entender a música, deron como resultado o desenvolvemento do seu proxecto persoal, unha expresión de creatividade que reflicte en cada un dos seus temas.

Logo de presentar o seu espectáculo para caixa e electrónica ‘Electronic Drum Head’, sobre a saúde mental, o novo percusionista segue a crear pezas coas que pretende romper a barreira que supón a música clásica para a xuventude. Faino desde unha perspectiva orixinal e creativa na que trata «os instrumentos de percusión nas súas diferentes posibilidades». E o que non son propiamente instrumentos... tamén!

 

 

Foto © Uxía Castelo

 

Pablo del Valle nace hai máis de 30 anos en Vilalba (Lugo), pero Pablo del Valle como proxecto musical emerxe hai uns tres... Cal foi o xermolo desta nova andadura na túa carreira?

Pablo del Valle: «Pódese dicir que foi a etapa da COVID-19. Durante este período dedicábame á docencia. Daba clases de percusión en conservatorios e escolas de música, pero eu sentía que o que me apetecía realmente era tocar. Cando estudamos o grado superior, fórmannos coma intérpretes e nese momento quería explotar máis este camiño.

Sempre me sentín cómodo facendo música de cámara, pero durante o confinamento iso resultaba complicado por mor das restricións. Foi aí cando comecei a considerar que tocar con electrónica podía ser unha solución. Primeiro, porque era unha linguaxe familiar para min e me sentía cómodo interpretándoa dentro do repertorio contemporáneo. E despois, porque sempre pensei que era un mundo novo e cheo de posibilidades. Do mesmo xeito que os medios electrónicos están presentes no noso día a día, o futuro da música pasa por saber convivir coas novas tecnoloxías.

Penso que pode ser a porta de entrada para captar á mocidade.

Así xorde este proxecto».

 

Como lembras o teu primeiro contacto coa música? Sempre tiveches preferencia polos instrumentos de percusión?

Pablo: «Pois foi grazas á verbena. Lembro que de pequeno me gustaba ir ás festas e escoitar as orquestras con meus pais. Alí comecei a sentir curiosidade polos diferentes instrumentos e fixeime na batería. A miña familia nunca estivo vencellada á música; o meu pai traballou como pintor, e lembro que xogaba cos caldeiros baleiros e golpeaba neles imitando unha batería.

Moitos rapaces achegámonos á música grazas ás festas populares».

 

Foto © Pradero

 

Musicalmente falando, «medras» no mundo da clásica, cunha ampla formación camarística e orquestral, aínda que sempre vinculado ao repertorio contemporáneo para percusión. De que xeito inflúe esta formación previa á hora de conformar o teu proxecto en solitario como compositor?

Pablo: «É a base principal do proxecto. Cando estudaba no conservatorio era dos poucos rapaces que sentía curiosidade polo repertorio contemporáneo. A día de hoxe segue a haber moito moito medo por parte dos músicos a achegarse a el. Existe receo a experimentar, a investigar, a buscar novas tímbricas... e semella paradoxal cando a música, como calquera outra arte, debería ser unha fonte inesgotable de creatividade.

Este é o obxectivo principal das miñas pezas; facer música con calquera obxecto para convertelo nun instrumento de percusión, pero cunha estética sinxela e que recolla elementos populares. E sen esquecer tampouco as miñas orixes do clásico».

 

 

Máis concretamente, o teu interese céntrase na música electrónica do repertorio contemporáneo. Que espertou esa curiosidade pola electrónica? Como foi o teu achegamento a este xénero musical?

Pablo: «Foi grazas ao meu profesor Diego Ventoso, percusionista de Vertixe Sonora. Estudei con el o grado profesional en Lugo e foi quen me fixo entrar en contacto con este repertorio.

Nunca me gustou tocar coma solista; estar só nun escenario foi algo que sempre me deu bastante respecto. Por iso sempre busquei o meu lugar facendo música de cámara, aí era onde me sentía realmente cómodo e tamén onde máis desfruto.

Coa música electrónica poñíase solución a este problema: podía estar enriba dun escenario “só” pero á vez facendo música a dúo cun ordenador. E ademais con todas as vantaxes de non ter que depender de outras persoas para ensaiar. A máquina sempre vai ser infalible e iso ademais é un reto.

Tamén foi unha oportunidade para coñecer a parte moderna dos conservatorios. Resultaba atractivo tocar cun ordenador mentres o resto de instrumentistas preparaban un repertorio moito máis clásico».

 

Foto © Pradero

 

Ao longo da túa formación académica, recibiches clases de grandes mestres como Lorenzo Ferrándiz, Marlus Leoson, César Peris, Roberto Oliveira, Nuno Aroso, Guido Rüekel, Nick Woud e Marc Braafthart, entre moitos outros. Que levas no peto destas aprendizaxes?

Pablo: «Deles aprendín que o traballo é o mellor camiño para lograr os obxectivos que un se propoña. Parece un tópico, pero de pouco vale o talento se non es constante e rigoroso co que fas. No meu caso hai moito máis traballo que talento e, ao final, foi o que me fixo chegar ata o punto onde estou hoxe.

Para poder mellorar é moi importante ser esixente con un mesmo e, sobre todo, dedicarlle tempo, estudo e paixón. Nesta profesión nunca se deixa de estudar nin de aprender».

 

Na túa bio de certa rede social lemos baixo o teu nome «música con desodorantes», entre outras particularidades do proxecto. Alén desta curiosa etiqueta, como definirías ti a música de Pablo del Valle?

Pablo: «A miña música trata de ser orixinal, non son moito de etiquetas. Gústame recalcar que a arte, en calquera das súas expresións, deber nacer da creatividade. E así xurdiu este proxecto; metade foi froito da casualidade e a outra metade da procura dunha sonoridade que tivese influencias clásicas pero cunha estética popular. O nexo común de todas estas pezas é que tratan os instrumentos de percusión nas súas diferentes posibilidades.

A etiqueta de música con desodorizantes non deixa de ser unha brincadeira. Se ben é certo que o son do desodorizante está presente en varias das composicións, pois é un perfecto substituto do hi-hat electrónico. Usar un spray pareceume algo divertido e que reflectía a esencia do que buscaba: xogar coa música».

 

 

Se preguntamos polas túas influencias, a quen sinalarías? Quen dirías que ten, ou tivo, especial impacto no teu xeito de compoñer?

Pablo: «Pois é difícil citar unha en concreto, porque as influencias dunha persoa penso que van moi vencelladas a toda a música que escoitou ou interpretou ao longo da súa vida. É como se tivésemos unha base de datos xigante na nosa cabeza que se crea con aquilo que nos agrada e nos trae bos recordos.

A nivel clásico sempre tiven fascinación pola música minimalista de Steve Reich; tamén a de Philip Glass ou Arvo Part. Parécenme músicas que, dentro dunha estética clásica, as pode escoitar calquera público. Tamén de percusionistas coma Ivan Trevino, Evan Chapman ou o grupo Third Coast Percussion.

Dentro das músicas máis populares gústanme bandas como Meute, Daft Punk, Klangphonics, Mezerg ou Safri Duo. Son grupos que explotan a electrónica e estes últimos foron pioneiros ao xuntala coa percusión. Ademáis, os daneses son músicos que tamén se formaron no clásico».

 

 

Estás detrás do espectáculo ‘Electric Drum Head’, un concerto para caixa e electrónica sobre a saúde mental que toca cuestións como o illamento, a xestión emocional, os conflitos bélicos ou o acoso; temas «propios» da etapa pospandémica na que nos atopamos. Como xorde a idea de crear este espectáculo?

Pablo: «Pois foi durante 2021. Dando clases de percusión notaba que o estado de ánimo dos alumnos era bastante baixo, en parte porque as clases que dabamos eran telemáticas e, en percusión, temos o hándicap de que non todos os rapaces dispoñen dos instrumentos no fogar. Isto provocou que bastantes consideraran seguir estudando música. Durante esa época a ninguén lle apetecía aprender un instrumento a través do ordenador; era algo frustrante para todos! Mesmo para os profesores [risos].

Aquí comecei a decatarme de que non se tiña en conta a saúde mental dos rapaces, e que non se pode desfrutar un instrumento a través dunha pantalla. Estabamos obrigando aos rapaces a conectarse a un ordenador para contarlles algo dun instrumento que non tiñan entre as mans. Non se pode tocar algo que non se ten!

Este feito fíxome pensar que no mundo das artes a saúde mental segue a ser un tema tabú: todo o mundo se enfronta ao medo escénico, pero a ninguén lle explican como abordalo; como intérpretes temos que transmitir emocións, e ninguén nos ensina a xestionar as nosas propias. É moi complicado tratar de chegar a un público cando na nosa formación ninguén aborda este tema. E a música son sentimentos; poñemos música para alegrarnos, para momentos tristes, para estar de festa. E ninguén nos fala do compoñente emocional.

Ademais, no proceso formativo respírase moita competitividade, moita esixencia, moita loita de egos, moitas decepcións por non facer ben unhas audicións. Estamos sendo constantemente xulgados e iso, a nivel mental, se non es forte, crea inseguridades.

Por iso naceu este proxecto, para visibilizar que a saúde mental nos afecta a todos».

 

 

O repertorio está formado por sete obras de compositores norteamericanos, como foi a súa selección?

Pablo: «Pensei nun repertorio que fuxise da linguaxe complexa. Tiña claro que debería ser fácil de escoitar e tampouco quería que fose un concerto de música clásica contemporánea sen máis. A finalidade era contar unha historia a través da música.

Hai pezas que teñen unha estética minimalista agradable e outras, pola contra, buscan axitar e incomodar ao espectador. En liñas xerais, quero que as emocións do público se manifesten, e para que iso suceda é necesario que o espectador entenda o que está pasando no escenario.

O feito de que o repertorio sexa de compositores americanos atende a que a literatura para caixa e electrónica está máis estendida neste continente e hai unha maior produción».

 

Foto © Pradero

 

Durante o espectáculo ti fas o papel solista, interpretando a percusión, mentres «interactúas» co acompañamento electrónico, como se, en realidade, fose un concerto a dúo. Como constrúes este diálogo, de que xeito «falan» percusión e electrónica?

Pablo: «Neste concerto os dous interlocutores son igual de importantes; poderíase dicir que un non ten sentido sen o outro.

A caixa é o instrumento principal e aparece representado de tres formas diferentes na escena; en cada peza ocupa un rol e busca integrarse en todo momento coa electrónica. Esta ten un claro carácter melódico, aínda que ás veces tamén reforza as partes rítmicas do instrumento en directo.

Moitos dos efectos que se crean coas baquetas, coas mans e ata golpeando o instrumento do revés, recollen resonancias da electrónica facendo que un complemente ao outro.

Na peza “Non-prophets” a electrónica crea rítmicas con fragmentos sacados de discursos de telepredicadores; esta obra aborda o tema da manipulación mental e das seitas. Durante boa parte da peza a finalidade da caixa é espertar a angustia, axitar ao espectador e crear unha sensación de que estamos asistindo á propia manipulación.

A complicidade entre o intérprete e a electrónica ten que ser exhaustiva, facendo que o traballo camarístico sexa a base da interpretación».

 

 

Desde o teu punto de vista, que papel pensas ti que ten, ou debería ter, a música á hora de abordar temas como este da saúde mental ou, como veremos máis adiante, o racismo?

Pablo: «Non concibo a música se non ten unha mensaxe ou finalidade. En xeral, a arte ten que ter esa misión; é a linguaxe máis poderosa do mundo. Todo o mundo escoita música e a ten presente a todas horas aínda que non entendamos o seu idioma. Deberiamos aproveitar o interese que esperta para abordar problemas que nos afectan a todos.

Penso que un dos problemas de que a música clásica non enganche á xente nova é que non sabe o que vai escoitar; e iso é grave. Necesitamos entender o que vai pasar cando imos a un concerto. Sobre todo cando imos a un de auditorio e temos que estar sentados con toda a atención nel; se nos sabemos o que imos escoitar pode ser un suplicio. E por iso ‘Electric Drum Head’ é un proxecto que busca conectar co espectador. Vai ver música contemporánea, pero a música é o medio para transmitirlle que existe un problema na nosa sociedade chamada saúde mental».

 

Foto © Uxía Castelo

 

Na túa canle de YouTube atopamos numerosos vídeos teus experimentando con ritmos e diferentes instrumentos de percusión sobre obras doutros compositores. Que parte xoga esta experimentación cando, logo, compós as túas propias pezas?

Pablo: «É unha parte imprescindible. Todas teñen que ter un elemento pouco habitual dentro do tema, xa sexa un instrumento como a sansula en “Le Magic Mayimba”, o uso de tres chocas africanas no tema “A Vaquiña” ou as copas afinadas en “Ondas do Mar”.

Estas influencias do clásico son as que quero trasladar aos meus temas para que a xente coñeza que tocar a percusión non é só tocar a batería. Cando descobres as posibilidades de tocar tantos instrumentos, tes un mundo de posibilidades cos que xogar e deixar voar a túa creatividade que son incribles».

 

 

A túa discografía está composta por máis de media ducia de temas (polo de agora!), publicados individualmente. Por que lanzalos por separado en vez de recollelos nun álbum?

Pablo: «Pois foi froito do azar. O primeiro tema que fixen foi para un concurso en Vilalba que non se chegou a celebrar; gravamos e enviamos o tema e despois os seleccionados farían unha actuación en directo. Como non quería que quedase esquecido no caixón, decidín publicalo e compartilo coa xente en redes. Se este concurso se celebrase probablemente non tivese este percorrido.

O tema tivo boa acollida, fixo gracia e, aos poucos, fun xuntando ideas e sacando outros; así ata chegar a seis. Se cadra foise un pouco das mans... [risos]».

 

E, xa que estamos, non imos deixar pasar a oportunidade de preguntar —así como quen non quere a cousa— poderemos agardar, nun futuro non moi afastado, un disco de Pablo del Valle que recolla todos estes temas?

Pablo: «Oxalá. Iso significaría que a inspiración e a creatividade están funcionando, pero tampouco o teño como unha meta. Na actualidade compaxino a docencia con estes proxectos e o tempo para experimentar depende moito da inspiración e dos momentos nos que un se atope. Daquela fixen seis temas en menos de oito meses e, agora, levo ese mesmo período sen crear ningún. Non quero forzar as cousas; a música é un xogo e cando teña esas ganas, pois seguro que sairán cousas.

Ben é certo que me gustaría gravar algo de xeito máis profesional».

 

 

Para a interpretación destas pezas utilizas, ademais de instrumentos de percusión clásicos —caixas, vibráfonos, xilófonos, etc.— útiles caseiros que podes atopar no teu día a día: sprays (o desodorizante do que falabamos máis arriba!), macetas, chocas, pelotas de ping-pong... Por que? Con que obxectivo?

Pablo: «Pois porque visualmente chaman a atención. Desenvolver a creatividade é unha parte importante que busco nas composicións, por iso emprego estes utensilios convencionais. É un xeito de dicirlle ao público que a música se pode facer con case calquera obxecto, o único que se necesita é vontade. Todos eles soan ben, pero a única diferencia é que non se estandarizaron como un instrumento musical.

Imaxino que a persoa que decidiu cortar láminas de madeira para construír un xilófono no seu día tamén foi orixinal e creativo».

 

 

 

Unha buguina ou un saleiro foron algúns dos obxectos que utilizaches para facer «chocar» as ondas en “Ondas do Mar de Vigo”, canción inspirada no poema homónimo de Martín Códax. Como escolles estes obxectos para ser parte da percusión, cuestión de timbre ou...?

Pablo: «A miña idea con este tema era imitar o son do mar coa percusión.

Crear unha paisaxe sonora con instrumentos en vivo que evocase o mar. Aquí hai unha forte influencia da música clásica, pois baséase nos principios de Pierre Schaefer e da música concreta. Esta buscaba incluír calquera son dentro do vocabulario musical, distinto aos producidos polos instrumentos musicais. Manipulando o son, recollín fragmentos de gaivotas que son disparados na electrónica para a introdución do tema.

O resto foron instrumentos que teñen tímbricas mariñas; o primeiro deles o tambor de océano, un instrumento formado por un pandeiro con bolas de aceiro (no meu caso lentellas), que ao moverse imitan o golpeo das ondas cando rompen na area.

O segundo a buguina, que todos asociamos co mar. Aínda que non é un instrumento de percusión, nas bandas de música os percusionistas somos os encargados de facer moitos efectos sonoros con instrumentos de vento.

E outro moi curioso é o bote de sal. Este “instrumento” non deixa de ser unha especie de maraca. A maraca convencional leva sementes ou areas no seu interior para emitir o son; eu quixen ir un paso máis aló e utilizar os grans de sal para que estivesen relacionado con tema. En función de se a sal é gorda ou fina o son varía, sendo máis ou menos intenso.

Por último emprego unhas copas de cristal que están afinadas. Para conseguir as diferentes notas hai que enchelas de auga para modificarlles o ton. Isto tamén é unha metáfora das botellas e os vidros que chegan ás praias traídas polas ondas do mar.

Todo isto soa sobre un ostinato para vibráfono que é o tema melódico desta peza».

 

 

Xa por curiosidade, que obxecto foi o máis estraño que usaches para facer música?

Pablo: «Lembro empregar os ósos das costelas de porco nunha peza que tocaramos no Festival de Música Contemporánea de Lugo. Non foi unha experiencia que garde con agarimo, xa que despois de varios días de ensaio, o día do concerto aquilo tiña un cheiro un pouco desagradable [risos]».

 

 

 

Inspirada na natureza, entre a paisaxe sonora que construíches para “Herba” escoitamos versos do poema “Esmeralda”, de Xosé María Díaz Castro. O poema reflexiona sobre a transcendencia de pequenas cousas aparentemente insignificantes... idea que poderiamos considerar case como unha metáfora da túa música, non?

Pablo: «Si, totalmente. Identifícame moito este poema. Son só oito versos, pero que nos deixan unha profunda reflexión para apreciar as cousas simples.

O pequeno e insignificante tamén pode transformar o mundo, e isto está moi relacionado coa estética musical minimalista. Os elementos simples e repetitivos poden parecernos estáticos, pero cando sofren pequenas modificacións resultan hipnóticos e captan a nosa atención. Hai moitos críticos que consideran esta música inferior ao resto, por asociar que os elementos sinxelos son fáciles de interpretar. Outros simplemente por considerala música “comercial”.

Coido que facer música con poucos elementos é moi complexo porque hai menos posibilidades para crear combinacións; para min iso é unha virtude. Pola contra, se facemos música moi complexa para o oínte, corremos o risco de que este se aburra e non nos entenda. E non hai nada peor para un intérprete que espertar a indiferencia do seu público; iso significa que a mensaxe non lle chegou.

Por iso busco a sinxeleza, para que a mensaxe sexa máis directa. E logo, a través da didáctica e dos múltiples instrumentos empregados, poderán observar como todo está estudado e hai poucas cousas ao azar. De aí emana a complexidade».

 

 

Tras unha sinxeleza aparente en temas desenfadados de electrónica para bailar agóchase unha boa dose de experimentación, algo que contrasta coa electrónica experimental allea que interpretas. Compoñer deste xeito é un modo de achegar a electrónica experimental a un público máis amplo?

Pablo: «Si, é o obxectivo. Penso que ambos estilos poden convivir e que non están tan afastados, pero coido que nós temos que facer un esforzo para espertar o interese na xente. Como intérpretes é a nosa responsabilidade.

Temos que preguntarnos por que nos nosos concertos non hai xente nova, se cadra non estamos sabendo transmitir esa mensaxe ou facémolo sen atender os gustos da xente... e o vestimos coa etiqueta de que é música comercial.

Se queremos que un adolescente teña interese pola música contemporánea primeiro temos que educalo a través do popular. Unha vez espertemos a súa curiosidade, será máis sinxelo que estea aberto a escoitar outras músicas se o facemos de xeito progresivo. Pero nunca desde a imposición; se impoñemos algo, entón xa non serán os gustos persoais dunha persoa».

 

 

 

“A Vaquiña” é un dos teus temas máis recentes —ollo, tema que interpretaches na gala de Miss Vaca 2024— composto sobre o refrán «amiguiño si, pero a vaquiña polo que vale» e que interpretas agochado detrás cunha careta de vaca. Este non é o único tema con referencias á cultura popular galega que aparecen sobre todo nos samples. Por que incluír esta parte vocal e por que vencellala tanto á idiosincrasia galega?

Pablo: «Porque temos que sentirnos orgulloso da nosa tradición e da nosa cultura. A día de hoxe aínda hai xente que emprega o termo “aldea” como algo despectivo, cando debería ser ao revés. Hoxe en día os problemas máis grandes débense ao estrés e ao ritmo de vida das cidades.

Non somos conscientes da riqueza que hai na nosa tradición popular. Toda a sabedoría e todo o que nos identifica como pobo recóllese nela; ben sexa nas cancións, nos bailes, nos refráns ou nas lendas. E por iso me gusta facer unha referencia a eles.

O refrán empregado define moi ben unha característica da nosa forma de ser: a desconfianza que temos os galegos; ademais de ser unha expresión coñecida por todo o mundo. Este tema representa a unha gran parte do país que se dedica ao campo e á que lle temos que estar moi agradecidos.

A máscara non deixa de ser unha anécdota que xurdiu ao empregar as chocas como instrumentos de percusión. Pareceume un xeito divertido de interpretar o tema e fuxir das formalidades».

 

 

 

 

Outro, lanzado en abril, é “Le Magic Mayimba”, baseada no proxecto e nas ilustracións de Le Magic Mayimba, da que destaca tanto a electrónica, creada con instrumentos africanos, como a escritura do tema, cunha superposición de compases e con samples de Muhammad Ali reflexionando sobre o racismo. Como naceu esta peza en concreto?

Pablo: «Este tema nace polo meu gusto pola cultura africana e o seu xeito de entender a vida. Desde hai uns 7 anos realizo un proxecto de ilustracións coloridas contra o racismo titulado “Le Magic Mayimba”. Como dixen antes, penso que a arte ten que ser unha ferramenta de concienciación social, e pensei en crear un tema que abordase o racismo.

Na música contemporánea con electrónica é habitual samplear textos e mesturalos coas melodías. Coñecía a entrevista de Muhammad Ali na BBC, na que falaba sobre o racismo con moita retranca. Pareceume un xeito moi galego de reflexionar sobre un tema tan serio. Aí foi onde decidín que o texto tiña que ser unha parte importante na peza; estaba a falar de que a nosa cultura utiliza o negro para aquilo que ten connotacións negativas.

O feito de que a percusión teña as orixes en África facilitoume tamén a instrumentación».

 

Esta peza é un pouco diferente ao EDM desenfadado dos teus anteriores temas. Este cambio foi consecuencia da temática da canción ou é un camiño que seguirás a explorar? Poderemos escoitar algo similar nun futuro disco de Pablo del Valle...?

Pablo: «Poderíase dicir que é consecuencia da temática, quería que o tema soase a África e para iso tiña que rachar co feito anteriormente. Esta peza superpón un compás de subdivisión binaria sobre un ternario, algo que é moi habitual na cultura africana; aquí está o motivo de que non soe como o resto. Ademais, facer isto era unha forma de vencellar o proxecto das ilustracións co musical.

En canto ao disco, sempre estou a explorar e déixome levar polo que me pide o corpo nese momento. Non me gustaría condicionar a miña creatividade en función de se encaixa máis ou menos cun estilo ou outro, non me gusta poñerlle barreiras á creatividade. Ás veces sentímonos máis libres para encaixar cun estilo e outras preferimos algo máis contido. Penso que son estados de ánimo».

 

 

Alén da experimentación, en xeral, como adoita ser o teu proceso creativo? Que papel xoga a improvisación?

Pablo: «Pois aínda que son unha persoa á que lle gustar ter todo moi atado e controlado, para crear hai que facer moitas probas... e equivocarse moito. Temos que normalizar o erro como parte do proceso.

Tamén é fundamental dispoñer de tempo e non poñerse datas —adoito aproveitar os paróns na docencia para ter esa liberdade— e, o máis importante, non forzar a situación; isto é o máis complicado. Ás veces queres crear algo e podes botarte horas diante do ordenador que non che vai saír. E outro día tocas un par de notas e comezan a vir as ideas.

A experimentación depende moito do teu día a día, da túa contorna e, moitas veces, de feitos que non teñen nada que ver coa música».

 

Compaxinas a túa faceta como músico e compositor coa docencia; na túa opinión, como veñen as novas xeracións de músicos?

Pablo: «Penso que hai dúas situacións diferentes. A xente que ten claro dedicarse a isto vén moito máis preparada que nós; ten moitos máis medios, moitos máis recursos (en parte grazas ás novas tecnoloxías) e tamén moitas máis referencias que seguir. A xente que está comezando, en cambio, ten moitas máis distraccións, menos tempo, e se a cousa se torce é máis fácil abandonar este camiño. É o problema da tecnoloxía.

Cando nós estudabamos dedicabamos máis tempo a ensaiar porque non había redes sociais nin tantas distraccións coas que pasar o tempo. Agora iso cambiou moito».

 

Foto © Pradero

 

O Certame Galego de Bandas 2024 e os Premios Agustín Fernández Paz, ambos celebrados en outubro, foron os dous últimos actos onde puidemos desfrutar da túa música ao vivo. Cando, e onde, poderemos verte de novo?

Pablo: «Pois polo de agora estas foron as dúas últimas actuacións. No Certame Galego fixen un concerto máis experimental con temas de outros compositores do repertorio contemporáneo, e nos Premios Agustín Fernández Paz puiden interpretar os meus temas.

Oxalá veñan máis nos próximos meses. Ben é certo que me gustaría reivindicar o concerto sobre a saúde mental ‘Electric Drum Head’. Ata o de agora non tivo a repercusión agardada entre os programadores e dáme un pouco de pena; penso que é un proxecto cargado de emoción e que conecta co público».

 

Como é Pablo del Valle enriba do escenario? Que pode agardar o público dun concerto teu?

Pablo: «Pois son unha persoa que busca esa conexión co público. Gústame ser didáctico e tamén próximo. É importante rachar a barreira que existe entre intérprete e espectador; ambos somos parte do espectáculo e un non se entende sen o outro. Un concerto non debe ser frío, e na música clásica hai demasiados protocolos.

Nun concerto meu creo que se poden atopar emocións, tanto as miñas propias, como as que procuro espertar no oínte. Esa debe ser a nosa misión, que a música nos transmita algo».

 

Foto © Uxía Castelo

 

Na actualidade, que artista ou grupo galego nos recomendarías? Algún favorito que deberíamos coñecer?

Pablo: «Admiro o traballo de Baiuca. É unha proposta que pon en valor o noso patrimonio e ademais racha coa idea de que o tradicional é antigo. Combinou á perfección dous xéneros que parecían opostos e ademais soubo darlle unha estética moi persoal.

Cando escoitas un tema del, sabes que soa a Baiuca. Penso que non hai mellor gabanza para un artista que ser recoñecible e non caer nas copias».

 

Se abrísemos a túa conta persoal de Spotify, que escoitariamos? 100% Sinceridade, 0% Vergoña.

Pablo: «Pois atopariades de todos os estilos! Pero sobre todo os estigmatizados porque escoito moito reguetón e música comercial: Ozuna, Myke Towers, Bad Bunny, Rosalía.

Tamén escoito moita música galega: Baiuca, Xabier Díaz, Lamatumbá, Fillas de Cassandra ou Aliboria. Gústanme os grupos que teñen unha esencia propia. Carlos Sadness ou Muchachito Bombo Infierno transmiten unha enerxía moi boa. E outros como Daft Punk, Kygo ou Avici.

Cada música é para o seu momento e recoñezo que o que menos escoito é o clásico.

Por outra banda non me gusta que a xente se avergoñe do que escoita só porque alguén considere que unha música ten máis categoría que outra. É algo que me molesta bastante. Non podemos dicirlle á xente o que debe de escoitar».