Os setenta foron unha era icónica para o rock, desde os sons contundentes de Led Zeppelin ata a psicodelia de Pink Floyd, pasando pola ampla diversidade de subxéneros que deixou ao seu paso, como o rock progresivo ou o glam rock; guitarras distorcidas, voces potentes e baterías atronadoras son algunhas das características que convertían cancións en himnos épicos. Medio século máis tarde aparece Zålomon Grass coa intención de facer exactamente o mesmo, de retomar o legado e o espírito deses primeiros anos setenta co seu particular e ecléctico cosmic blues. E acádano, vaia se o acadan.

Logo dun EP ao vivo e outro presentado como banda sonora dun filme experimental creado por eles mesmos, a banda viguesa publicaba o seu primeiro longo, Space Opera (2023); corenta minutos nos que Zålomon Grass segue a ampliar os seus límites creativos, convidando o oínte a descubrir un rock ‘n’ roll en maiúsculas, desde as notas máis clásicas ata os matices máis vangardistas. O trío despide 2023 coa mente, e alma, posta no seu seguinte traballo, que entrará a gravar o vindeiro mes de febreiro.

 

 

Foto © Alberto Lora

 

Como xorde un trío de blues, hard rock e psicodelia como Zålomon Grass? Tomou forma en plena pandemia?

Gabriel McKenzie: «Cando moitos outros se botaron atrás cos seus proxectos musicais pola imposibilidade de manter un grupo dunha forma rendible, como se fose un negocio máis, nós xuntámonos por puro amor á música e pola tolería de descargar as nosas ganas de expresarnos artisticamente nunha época incerta e distópica. E que mellor que estas tres patas para un banco».

 

Buscamos e buscamos, pero non demos atopado ningunha pista fiable, digamos, sobre de onde pode vir o nome da banda... O de «grass» podemos sospeitalo, pero Zålomon? Solomon Kane? O Rei Salomón? E por que ese «å»?

Mauro Comesaña: «É unha variación gramatical do nome do Rei Salomón e ese anel no “a” é tan só un trazo diferenciable máis. O termo “grass” (herba) é a forma coa que se denominaba ao cánnabis en tempos bíblicos, de aí “Herba de Salomón”. Conta a lenda que a mesma Raíña de Saba lle regalou ao Rei Salomón unha planta de cánnabis e que, logo da súa morte, mandou que follas desta planta foran enterradas con el.

Pensamos que estes elementos compoñían unha imaxe moi poderosa e que ilustraban ben a nosa música».

 

The Soul Jacket, Spoonful ou Karma Animal son algúns dos vosos proxectos paralelos, que achega, persoal e musicalmente, esta bagaxe previa a este novo proxecto?

McKenzie: «Agora mesmo só Mauro continúa compatibilizando o seu tempo con The Soul Jacket. Nós estamos dedicados case ao completo a Zålomon e, por suposto, aos nosos empregos».

 

Foto © Anoush Abrar

 

Sodes abandeirados dun blues cósmico que, irremediablemente, nos leva a pensar no ‘Kozmic Blues’ da bruxa cósmica, Janis Joplin. Máis aló desa etiqueta, como describiriades o voso son?

McKenzie: «Cando se nos ocorren as cancións estamos sempre a buscar a vangarda e a frescura na composición. Mesturando o psicodélico e o progresivo, trasladando a fronteira dos subxéneros cara a un punto sen determinar... case como imitando o cosmos; de aí a etiqueta. Pero, ao mesmo tempo, non deixamos de estar arraigados no rock, blues e no pop dos anos 60 e 70».

 

Non somos de crer nas casualidades, así que, ademais do xénero, hai algo máis de Janis en Zålomon?

McKenzie: «Quizais a súa visión hedonista da vida sexa unha boa carta á que aspiramos chegar coas nosas letras nos temas máis introspectivos que temos no noso último disco».

 

 

 

 

The Four Track EP (2021) é o voso debut discográfico, unha sesión gravada ao vivo en Radar Estudios (Vigo) feita disco para presentar como soaba a banda e como o facía en directo. Por que publicar esta especie de portfolio?

McKenzie: «Daquela, nunha das mil fases da desescalada da pandemia que vivimos, as posibilidades para xuntarse e gravar un disco longo ou de dar un concerto debut eran nulas. Así que, logo de pensalo moito, chegamos á conclusión de que o mellor que podiamos facer para presentarnos ao público e amosar o noso son de directo era gravar audio e vídeo sen cortes, ao vivo en Radar Estudio, tan só nós os tres, o enxeñeiro de son Pablo Iglesias e a operadora de cámara Antía González. E así foi».

 

 

 

 

 

O voso segundo EP, Three Hundred Years (2022), presentábase cun film experimental do que o propio álbum era a banda sonora. Como xurdiu esta peculiar idea?

McKenzie: «Ao pouco de presentar o noso debut decidimos avanzar cun proxecto diferente. A idea xurdiu durante unha noite de toque de queda na que quedamos atrapados na casa. Coa premisa da realidade na que viviamos, pensamos que era boa idea gravar unha mediometraxe na que plasmásemos unha historia fóra dos límites físicos da propia realidade e do tempo con tres partes que narran un “fai”, un “agora”, un “sempre” e un “dentro de 300 anos”, gravada en tres localizacións distintas e tamén con partes en directo».

 

Musicalmente é un pouco diferente a ese primeiro álbum. Dous temas acústicos de blues envoltos noutros dous máis psicodélicos onde pesa máis o instrumental e nos que escoitamos sintes analóxicos. Foi unha especie de paréntese? Unha nova liña de exploración?

McKenzie: «Era unha idea novidosa e arriscada; gravar un EP en vinilo e publicalo nun formato de filme de 20 minutos en YouTube non é unha idea que se escolla facer por decisións comerciais, senón puramente artísticas.

Decidimos facelo para aproveitar esa etapa de transición entre pandemia e “nova normalidade” e, unha vez presentado e xirado, seguir xa cara ao seguinte traballo. Chegamos a presentar Three Hundred Years no festival Latitudes en Vigo, abrindo para bandas como Mando Diao e Iggy Pop».

 

 

 

 

 

Space Opera (2023), o voso primeiro e agardado longo, vía a luz en marzo, no que se retoma e afonda no son do primeiro disco. Dicides que Space Opera é un álbum conceptual, cal é ese fío condutor que liga as oito pistas?

McKenzie: «Durante a composición dos temas, eu estaba atado a un traballo que me amargaba e que consumía todo o tempo que precisaba para poder levar unha banda. Agarrei esa frustración e, no pouco tempo libre que me quedaba, creei unha historia dividida en varios actos.

Aparentemente non se unen entre si, con voces diferentes e temas variados, pero visto desde lonxe e agregando o significado xeral e da portada, todos falan do mesmo: o abuso de poder, a frustración dos débiles, a revolta dos maltratados e, sobre todo, a ansiedade e a depresión que se estenden coma un virus pola sociedade moderna».

 

Escoitándovos un pensa case de inmediato, aínda que non só, en Led Zeppelin... É a vosa principal influencia? Cales diriades que son os vosos referentes no voso xeito de compoñer?

McKenzie: «É evidente que Led Zeppelin é un dos nosos piares (e da maioría das bandas de rock) á hora de entender a música, pero non é o único, e xusto isto é clave para nós. Cremos que sería un grave erro inspirarnos unicamente nunha soa banda como outras agrupacións actuais fan a miúdo. Bebemos de moitas fontes, pero por seguir con exemplos que todos coñecemos desa época tamén están Pink Floyd, Muddy Waters, The Beatles, ou Jimi Hendrix, só por nomear algunhas».

 

E por que buscar (e atopar) a inspiración no final da década dos sesenta e os setenta? Porque a inspiración vai máis aló da música e chega tamén á propia imaxe do grupo (vestiario, deseño, vídeos)...

McKenzie: «Porque cremos que cando xurdiu esa ondada de músicos de rock, e o crecemento exponencial da contracultura, a industria non estaba metida de cheo na escena; era un movemento puro e artístico. Coa chegada da segunda metade dos 70 a cousa desvirtuouse e deixou paso ao puro negocio, o que resultou no descontrol dos anos 80.

Ademais, o que máis nos atrae da música desa época é o seu son, un son case atemporal. Se escoitas unha canción dos 80, é raro non situala case con plena exactitude polos incontables matices acusatorios que chaman a atención exclusivos desa época, case como as ombreiras ou os cardados. Con todo, a día de hoxe escoito algunha canción dos primeiros discos de Black Sabbath e, se non soubese quen son, non podería adiviñar de que época en concreto proceden».

 

 

Durante os case 40 minutos que dura o longo se poden apreciar infinidade de pequenos detalles sobre estruturas complexas, nun son rotundo. Dicides que hai veladas e sutís chiscadelas a clásicos do xénero tanto nas letras como na música. Sen ánimo de facer spoiler, poderiades comentarnos algunhas delas?

Mauro: «Son cousas que están aí para quen queira prestarlle atención. Sen desvelar todas, e no estritamente musical ou de mestura, hai pistas de instrumentos que quedan case ocultas pero que decidimos non eliminar de todo. Moitos dos grandes discos están cheos de pequenos erros: sons que se coaban noutras pistas, detalles e efectos que están invertidos, tomas de voz non definitivas que acaban soterradas pola pista final, pero que nalgúns casos a tecnoloxía daquela non era capaz de maquillar de todo (ou que mesmo os propios artistas deixaban aí a modo de primitivos Easter eggs), etc.

Iso é parte do que fai un disco especial, que poidas escoitalo centos de veces e —á marxe de alucinar coas composicións e co ben executadas que están— atopes esas pequenas engurras no tecido. Para nos iso é algo máxico e que encaixa á perfección coa nosa filosofía.

Nas letras tamén hai referencias a artistas míticos desas décadas das que estamos a falar, e as fábulas e lendas que se contaban sobre eles, pero isto preferimos que o público o atope por si mesmo...».

 

Foto © Candela Balboa

 

O vídeo dese tema tan contundente como é “The Drill” tamén está inspirado nos 70. Como lembrades a gravación? O dos coches que aparecen nel, seica teñen historia, non?

Mauro: «Si, tiramos tanto dos nosos propios vehículos, nalgún dos casos, como de outros de compañeiros que se prestaron encantados a botar unha man. Non buscabamos que as imaxes ilustraran o tema do que trata a canción, senón render un homenaxe as máquinas, como se fosen as nosas particulares naves espaciais dun tempo a medio camiño entre un futuro afastado e un pasado impreciso; seguindo coa estética do disco.

Un coche deportivo —máis se falamos deses anos, onde a enxeñería mecánica aínda tiña moito de artesanal— ao igual que unha guitarra ou un amplificador é unha máquina, pero garda sempre algo das almas dos seus creadores e ideólogos».

 

 

O longo foi gravado en Guitartown (Cantabria) por Hendrik Röver, quen tamén participa no disco tocando puntualmente a guitarra, o Rhodes e a percusión. Como foi traballar con el? Porque temos entendido que ides repetir experiencia...

McKenzie: «Traballar con Hendrik foi unha decisión acertada. Levabamos as ideas moi claras e Mauro xa coñecía o estudo de sobra, pero para nós era un terreo aínda por explorar. Con todo, Hendrik foi quen de dicirnos o que precisaba para manternos motivados e dar sempre o 150% de nós mesmos na gravación, captar do mellor xeito posible o son do directo e dos overdubs.

Por iso, e por todo o que aprendemos no proceso, é polo que imos volver o vindeiro mes de febreiro a gravar o que vai ser o noso seguinte traballo».

 

Como é o proceso creativo? Como traballades os temas ata darlles a forma final? Temos a sensación de que os temas xa están moi definidos na preprodución e que se toman relativamente poucas decisións no estudio. É así?

McKenzie: «Aínda que hai excepcións, normalmente eu levo ao ensaio unha idea preconcibida do que vai ser un tema. Xunto experiencias, lembranzas, sentimentos ou vivencias inventadas e, de aí, creo unha historia que logo xunto co que pode ser só unha melodía, un riff ou unha progresión. Máis tarde, coas opinións e o acompañamento de Mauro e David, imos construíndo aos poucos o que dará lugar a unha canción ao completo».

Mauro: «Os tres podemos tomar decisións á hora de producir o tema, ou David pode dar cunha solución tecnolóxica ou de mestura que de pronto lle engada un matiz fresco á canción, pero a idea básica e como ten que soar é algo que xa ten claro nunha etapa bastante temperá do proceso».

 

A portada é un deseño de María Llauger e Mauro, inspirada na ilustración ‘O buque da Súa Maxestade Real Decapitator en persecución’ de Archibald Ingram (non logramos atopar o orixinal...). Por que esta peza de Ingram en particular? De que xeito se relaciona co concepto do álbum?

Mauro: «Ben, aquí hai migalla, e isto conecta coa pregunta que nos facías antes sobre os detalles ocultos. Non é un secreto, pero a imaxe foi realizada (en parte, non totalmente) cunha intelixencia artificial, simulando un óleo marítimo do século XIX, de aí o nome e as siglas en inglés dese artista ficticio: Archibald Ingram (AI).

Foi un xogo no que arriscamos, precisamente nun momento en que moitos creadores estaban usando estas ferramentas e o debate estaba na mesa. É lícito? É xusto quitarlle traballo aos artistas de carne e óso para aforrar tempo e, sexamos honestos, cartos? Viñamos de publicar un 10 polgadas (Three Hundred Years) no que a portada foi feita de maneira artesanal, acrílico sobre lenzo, como se facía antes; por iso nos decidimos darlle a volta a todo este debate e deixar aí, de novo, un regalo para quen fose capaz de atopalo».

 

Foto © Candela Balboa

 

Seguindo coa parte visual, o voso deseño gráfico e vestiario están especialmente coidados, algo que se aprecia, por exemplo, na edición física do disco. Que importancia lle dades a estes aspectos? Que achegan, ou de que xeito complementan, á vosa música?

Mauro: «Todo forma parte de deixar unha pegada no público, que albisquen que están a ver algo que se sae dos canons habituais. Por outro lado, somos uns namorados do vinilo, e dos soportes físicos tanxibles, como tamén sabemos que o son os nosos fans; por iso sempre tratamos toda a parte artística con cariño. É xusto que quen veña a verte a un concerto poida levarse algo desa experiencia a súa casa, ou compartilo cos demais. Non hai mellor regalo para unha tarde de chuvia, xusto nestas datas, que unha boa edición en vinilo dunha banda a que tiveches a sorte de coñecer fai pouco!».

 

Estades a dar os derradeiros concertos dunha xira que, ademais de paradas estatais, tamén vos levou a formar parte do lendario Montreux Jazz Festival (Xenebra). Como se deu esa oportunidade e que significou para vós participar neste festival? Con que sensacións baixastes do escenario?

McKenzie: «Foi un soño feito realidade. O que alí vivimos é algo que aínda non damos procesado. Tocar nun dos festivais máis famosos e con máis historia do planeta é algo que para unha banda de Galicia soa a fantasía. Pero un día, despois de tocar en Madrid, recibimos un correo deles no que se poñían en contacto con nos porque nos querían no seu escenario. E alí fomos!

Desde o primeiro minuto todo foi como o soño de calquera músico de rock: recollida en Mercedes con lúas tinguidas, a azotea dun Hotel de Montreux para nós sós, o camerino con bar privado e todo o que lles especificaramos no noso rider (ata había M&Ms, pero só dos azuis), cea nun restaurante privado para todos os artistas —mesmo cos headliners do festival como Jacob Collier co que fixemos bromas na mesa—. No momento do noso concerto todo cheo ata a bandeira de xente dándoo todo coa nosa música... e ao día seguinte volta á realidade. Volver aos nosos empregos, pero sobre todo volver á casa a empaparse de estímulos e vivencias e a seguir loitando para levar a nosa música a máis recunchos do planeta, sen esquecernos do chan onde temos os pés».

 

 

A tan só unha data (que saibamos!) de pechar Space Opera ao vivo, como describirades o voso directo se tiverades que convencer a alguén que aínda non desfrutou de Zålomon Grass en concerto?

McKenzie: «Se vos gusta a música en directo e queredes ver a tres tipos suando e sacando o que teñen metido dentro da súa alma a través dos seus instrumentos, non vos podedes perder o noso show. Ademais, o 24 vén cargado de oportunidades para vernos e brindar xuntos!».

 

Tendo en conta o grande éxito do disco entre a crítica, hai quen o cualifica de obra mestra, como afrontades agora a edición dun segundo LP? Non dá algo de vertixe?

McKenzie: «Temos o noso propio listón bastante alto á hora das eleccións que estamos a facer para este novo traballo. As críticas da prensa especializada son moi importantes, pero a peor crítica sempre é a nosa propia, e debido a isto, queremos mellorar a nosa marca».

 

Por certo, como vai? Porque seica xa estades comezando a darlle forma a un novo traballo...

McKenzie: «A segunda quincena de febreiro estaremos xa en Cantabria listos para comezar a gravación, así que estamos usando estes meses de novembro e decembro para apurar os derradeiros detalles e ir quentando os motores da nosa maquinaria cósmica».

 

Foto © Candela Balboa

 

Na intro de Three Hundred Years, líase un «time is an illusion», así que imos viaxar aos anos 70. Tratade de facer un esforzo por comparar o mainstream daquela época, fronte ao de agora. Algunhas reflexións?

Mauro: «Sempre houbo, e haberá, música máis accesible e música máis underground ou vangardista, sempre. Pero quizais non se falaba aínda —ou polo menos de xeito tan xeneralizado— de mainstream. Seguro que non era raro que despois de ver un concerto dos Simon & Garfunkel a velada rematase nun piso, quizais tomando un chisco de LSD, escoitando un bootleg dun directo dos Grateful Dead ou o “Bitches Brew” de Miles Davis. Todo estaba mesturado; a música estaba mesturada co resto de disciplinas artísticas, mesmo as máis rupturistas, os músicos bebían uns de outros, non había tanta competencia e non pesaba tanto a publicidade dos medios de masas».

 

Na actualidade, que artista ou grupo galego nos recomendariades? Algún favorito que deberiamos coñecer?

Mauro: «Si! Escoitade a Dagla, Moura, Sanny, os Voodoo Bandits ou a Sr. Salvaje».

 

Se abrísemos as vosas contas persoais de Spotify, que escoitariamos? 100% Sinceridade, 0% Vergonza

Zålomon Grass: «Graveyard, Bleachers, The Rolling Stones, Fleet Foxes, Moundrag, Cutworms, Weyes Blood, Uncle Acid and The Deadbeats, Holy Wave, Jaime Wyatt, The Lemon Twigs, Drugdealer, Emerson Lake & Palmer...».