MOURA: «ADENTRARNOS EN TERRITORIOS ATA AGORA DESCOÑECIDOS PARA NÓS RESULTA MOTIVADOR»
A súa fusión de psicodelia e rock progresivo, inspirada no enfrontamento entre o novo e o vello, reivindica a herdanza druídica da cultura galega, que bebe directamente das tradicións pagás dos celtas e da mitoloxía precristiá. Moura, banda coruñesa composta por Diego Veiga (voz, guitarras, harmónica), Hugo Santeiro (guitarras), Fernando Vilaboi (Hammond, sintetizadores), Pedro Alberte (baixo) e Luis Casanova (batería), compón evocando lendas ancestrais, unhas creacións impecables que sitúan a este quinteto nun territorio rural e inhóspito, lonxe das grandes cidades, da civilización e do seu dominio tecnolóxico.
É aí, nas catro pezas que recolle o seu primeiro traballo discográfico, Moura (2020), onde escoitamos o seu apego á nosa terra nunha contorna agreste, dominada pola natureza, con ecos contundentes de rock, psicodelia e folk afastados de referentes esotéricos, que se despregan cal aquelarre eléctrico.
«Moura, do precelta marwo (morto), do grego moira (destino), do celta mori (mar), mori-morwen (serea), mahra (espírito)»... por que Moura?
Diego Veiga: «A moura é un dos seres mitolóxicos máis famosos e representativos da Galiza e creo que reflicte e condensa moi ben a nosa intención como banda de beber nas distintas fontes da nosa cultura, desde a espiritual ata a musical».
Escoitamos elaborados desenvolvementos instrumentais herdeiros da psicodelia ou o rock progresivo dos 70, mesturados con folk galego. Tedes algún grupo de referencia desa época? Como foi a evolución ata definir ese son tan coidado e característico?
Hugo Santeiro: «Os meus grupos favoritos dos setenta son Pink Floyd, Soft Machine, Gong, Can, Yes e King Crimson; supoño que é moi difícil que as nosas guitarras non lembren a esa época. Desde que entrei a formar parte de Moura este son estaba máis ou menos definido».
Diego: «Todos compartimos devoción por bandas totémicas dos setenta como as que menciona Hugo, o rock experimental alemán dos setenta, o space-rock de Hawkwind, a kosmische musik de Tangerine Dream, Popol Vuh, etc.; son bandas que nos marcaron e que resultan tan inspiradoras como moitas outras doutros xéneros que tentamos mesturar neste proxecto».
Reivindicades a herdanza druídica da cultura galega, tradicións pagás celtas, ritos, mitoloxías precristiás.... poderiades contarnos algo máissobre este concepto base e o xeito de trasladalo ás vosas composicións?
Hugo: «É un constante traballo de investigación moi atraente para nós. No que se refire á música, tentamos levar as nosas melodías máis preto dos ritmos e as escalas máis utilizadas no folk, como tamén nos gusta probar diferentes afinacións alternativas que nos leven por outros sendeiros».
Diego: «Aínda que partimos da nosa bagaxe musical e gustos varios, adentrarnos en territorios ata agora descoñecidos para nós resulta motivador. É un proceso de busca, aprendizaxe e introspección que nos achega ás nosas raíces e que tentamos expresar co uso de distintos instrumentos e arranxos».
Tematicamente estades a medio camiño entre as atmosferas feéricas do autor galés Arthur Machen e o lirismo do poeta galego Eduardo Pondal.En quen, ou onde, procura Moura a inspiración á hora de compoñer?
Diego: «Procuramos fundir as nosas influencias anglosaxoas coa nosa tradición popular co cal, no meu caso, hai un exercicio de retrospectiva vital da miña infancia no rural, as lendas e historias que se contaban arredor da lareira, o día a día no campo, e as relacións sociais derivadas. Tamén nos mergullamos nos libros de etnografía galega, recollidas, supersticións, etc.».
Debutades con Moura (2020) en abril, un traballo que desprega un aquelarre eléctrico a través de catro cortes que evocan lendas ancestrais, envoltas por folk vibrante. Falemos de cada un dos temas: abrides con “Eira”, canción que xa publicarades hai un par de anos, gravada en ao vivo en Castelo Studio. Como sentides a evolución entre a versión «orixinal» e a 2.0? Por que abrir con ela?
Hugo: «Esa canción é bastante especial porque a rematamos Diego e máis eu baixo o mesmo teito, e realmente observamos o potencial do que estabamos a facer xuntos. A gravación en Castelo Studio serviunos por vez primeira para escoitarnos e saber cara a onde nos encamiñabamos. Na intro estamos todos cantando e golpeando apeiros de labranza da propia casa. Foron uns días moi especiais como banda; unha experiencia moi diferente á do estudio, queriamos ter unha gravación ao vivo como referencia de como soaba a banda en directo».
Diego: «O feito de tela gravada con anterioridade ao vivo axudounos a ter moi claro como producila no estudio e lograr un mellor resultado co noso produtor Jose Gutiérrez, quen tamén estivera con nós nas sesións de Castelo Studio. Penso que é un tema axeitado como apertura, xa que cumpre a función de aquelarre iniciático á viaxe que pretende ser o disco».
Segundo corte, “Da Interzona a Annexia”, eses dous lugares remiten á novela de William S. Burroughs Naked Lunch. Aquí o ritual é máis lisérxico que máxico, non si?
Diego: «Neste tema mestúranse os benditos delirios de Burroughs en Naked Lunch no aspecto lírico coas cadencias frixias que nos remiten ás teorías do gran Davy Graham, que entroncaba as músicas orientais coas baladas irlandesas. Para a letra, usei a técnica de cut-up que popularizaron os dadaístas, ou o propio Burroughs, e no terreo musical é unha viaxe lisérxica que pretende amosar o preto que están as culturas de distintas partes do mundo».
O corte máis «curto» do disco pasa dos sete minutos, e o máis longo é o terceiro “O curioso caso de Mademoiselle X”, de aproximadamente uns trece minutos e medio. Como é o proceso de elaborar temas así de longos, partides dunha sección que ides desenvolvendo, de varias que logo se conectan? E o tema máis psicodélico do disco, non é?
Hugo: «Normalmente partimos dunha idea ou varias para logo desenvolvelas ao longo de extensas improvisacións. Os temas dan moitas voltas sempre… as primeiras demos pouco teñen que ver co resultado final».
“Ronda das Mafarricas” é o único tema non orixinal, con letra do pintor portugués António Quadros e música orixinal de José ‘Zeca’ Afonso, arranxada por vós. Que se agocha detrás da elección desta peza en particular?
Diego: «Este tema supuxo o noso particular eureka en canto que nos fixo ver as posibilidades de mesturar tradición e sons galaico-portugueses coa psicodelia e o progresivo usando a nosa lingua. Coñecina a través dun colega que nos propuxo adaptala ao noso terreo para outro proxecto e foi como ver a luz».
Para Moura contastes con artistas como Belém Tajes (Vudú, Xosé Lois Romero e Aliboria…), Pablo Reboiras, Brais Maceiras e Pedro Villarino, entre outros. Como xurdiron estas colaboracións? Que procurabades con esa chamada Irmandade Ártabra?
Diego: «O meu bar, Ummagumma, está a carón da Cova Céltica, templo do folk tradicional na Coruña, e desa amizade entre compañeiros hostaleiros e músicos xermola a Irmandade Ártabra; foi Pedro Villarino quen propuxo a distintos músicos asiduos da Cova a posibilidade de participar no noso disco».
Hugo: «Desde logo enriquecer o disco e achegalo o máis posible á idea que tiñamos na cabeza do que queriamos para a primeira gravación de Moura. Máis que colaboracións, foi realmente a creación dunha irmandade».
Parte desas colabos aportan instrumentos máis trad, como as tarrañolas, o pandeiro, a pandeireta ou a zanfona. De que xeito encaixades esas sonoridades con guitarras, sintes, baixo, Hammond ou batería?
Hugo: «Pois para ser o noso primeiro achegamento a instrumentos tradicionais… improvisamos bastante no estudio. Nas seguintes gravacións parece que van ter máis protagonismo, porque xa vimos ensaiando máis coa Irmandade, e facendo os poucos concertos que podemos por toda esta situación na que estamos.
Diego: «Tanto no disco como nos arranxos que agora incorporamos nos directos resulta moi doado entenderse cos músicos amigos cos que contamos. Hai moito intercambio de ideas para os polirritmos, harmonías, etc.».
A portada do álbum está deseñada sobre unha fotografía de Leo López, dous grandes bloques de pedra e, en primeiro plano, unha pandeireta, con tres castañas en medio dunha estrela feita de pólas, sobre unha cama de toxos e rodeada por aínda máis froitos. Que hai detrás destes símbolos?
Diego: «A foto foi sacada en Penas de Rodas en Outeiro de Rei, un lugar máxico de posible culto pagán que formaba parte do bosque sagrado de Lugh. Na portada móstrase ese emprazamento rodeado de lendas e misterio con elementos máxicos galegos como as castañas, que se usaban como amuletos, os toxos e as chorimas —a flor galega por antonomasia—, un pentagrama invertido e a pandeireta como icona senlleira da nosa tradición».
A vosa imaxe persoal, como grupo, é unha interesante mestura entre, poñamos, The Lumineers e Mumford & Sons, pero con fouces, aixadas ou anciños. Que papel xoga o vestiariono voso concepto artístico?
Diego: «Aínda que non coñezo moi ben as bandas que citas, cremos que en toda cerimonia ou ritual é preciso ter certa coherencia estilística coidando todos os aspectos, e o vestiario é un deles».
A vindeira semana subirédesvos ao escenario online da Monkey Week que, como vós mesmos diciades, segue adiante «a pesar dos tempos difíciles»; un festival do que tamén formastes parte a pasada edición. Como credes que será a acollida deste novo formato de música «en directo»?
Hugo: «Esperemos que moi boa; penso que a xente ten moitas ganas de ver música. Eu polo menos estou moi pendente de todo o que sae nas redes. Non podemos parar de crear; está claro que non é o mesmo, é máis frío e distante, pero agora mesmo temos que aferrarnos para non desaparecer nesta incerteza constante».
Diego: «Penso como Hugo, que todos botamos moito en falta a experiencia da música ao vivo e pouco a pouco teremos que acostumarnos a este novo formato e seguir desfrutando e apoiando ás bandas que nos fan vibrar coa súa música, e fan máis soportable toda esta situación».
Ao fío, como vedes a volta aos escenarios, —aos de madeira, sen pantalla polo medio—, nun futuro próximo? Que poderemos esperar dun directo de Moura?
Diego: «Visto o visto, a cousa semella complicada polo de agora. Tivemos a sorte de poder facer algún concerto con medidas e protocolo e, aínda que a sensación era estraña, agradecemos moito poder volver aos escenarios e invocar o transo comunal ao que aspiran os nosos directos».
Hugo: «Desde logo vai haber unha enerxía moi especial, os concertos de Moura precisan a simbiose ritual do público. Agardamos que para o ano que vén todo volva un pouco á «normalidade» e podamos desfrutar do agarimo do público unha vez máis».
En maio lanzabades “Quen poidera namorala” (versión confinamento), como semella que vamos camiño doutro (xeral ou cirúrxico) que peza escolleriades como banda sonora das corentenas druídicas que están por vir?
Hugo: «Calquera de Møster!».
Diego: «“Sacro Bosco” de Anna von Hausswolff».
Na actualidade, que artista ou grupo galego nos recomendariades? Algún favorito que deberiamos coñecer?
Diego: «Xosé Lois Romero e Aliboria».
Hugo: «Peña».
Se abrísemos as vosas contas de Spotify, que escoitariamos? 100 % Sinceridade – 0 % Vergoña.
Hugo: «Non teño conta de Spotify, pero agora mesmo no meu xiradiscos soa moito “Titanic Rising” de Weyes Blood, a banda sonora de Mandy (Panos Cosmatos, 2018) do finado Johan Johansson e o “Ruins” de Wolf People».
Diego: «Eu tampouco son moi amigo do Spotify, pero o uso esporadicamente para escoitar algunha playlist na que nos inclúen e descubrir novas bandas —mesmo fixemos unha nós para o noso perfil de Spotify!—. Na casa soan ultimamente “In A Silent Way” de Miles Davis, “All Thoughts Fly” de Anna von Hauswolff e “The Livelong Day” de Lankum».